Klimaatbestendig en water robuust ontwerp: De Lange Weeren
- Opdrachtgever
- Scholtens Groep
- Jaar
- 2020-2021
- Locatie
- Volendam
De woningnood neemt al jaren toe, zeker in de westelijke delen van het land. We komen er daarom niet meer onderuit om nieuwe woningen in het buitengebied te bouwen. De ontwikkeling van woningbouw kan juist in de westelijke laaggelegen delen van Nederland een uitdaging zijn. Zeker in het licht van klimaatverandering is een belangrijke vraag bij bouwprojecten in het buitengebied: hoe zorgen we voor een klimaatbestendig en waterveilig ontwerp en op welke manier kunnen we deze eisen slim meenemen in het ontwerpproces?
Nelen & Schuurmans biedt hierin ondersteuning met de hydrologische kennis, pragmatische blik en onze state-of-the-art instrumenten. We brengen de water- en klimaatopgaven in beeld, geven bruikbare, herleidbare en begrijpelijke suggesties en adviezen en ondersteunen het vergunningsverleningsproces met waterbeheerders.
De uitdaging
In de gemeente Edam-Volendam, ten westen van de wijk Blokgouw, wordt een nieuwe wijk ontwikkeld: de Lange Weeren. De Lange Weeren bevindt zich in een laaggelegen gebied in de Zuidpolder dat bekend staat als het noodventiel van Volendam. Het noodventiel bergt water dat tijdens hevige neerslag afstroomt van de kern Volendam naar haar landelijke omgeving. Daarmee heeft de Lange Weeren in de huidige situatie een belangrijke functie als waterberging om wateroverlast in het centrum van Volendam te verminderen.
De ambitie is om de Lange Weeren waterrobuust en klimaatadaptief te ontwikkelen. Dit betekent dat in het ontwerp van Lange Weeren aandacht moet zijn voor de waterhuishouding in de wijk én voor de impact die de nieuwbouw heeft op de waterhuishouding in de gehele polder. In dit project is niet alleen het doel dat de nieuw te ontwikkelen woningen water robuust en klimaatadaptief worden. Het is ook het doel om te zorgen dat de ontwikkeling van Lange Weeren niet leidt tot een extra wateropgave in de omgeving. Het project heeft de ambitie om hierin niet alleen waterneutraal te ontwikkelen, maar zelfs waterpositief. Het doel is gesteld om een voor een T1000 neerslaggebeurtenis ook de berging op het maaiveld te compenseren.
Onze oplossing
Om te komen tot een klimaatadaptieve ontwikkeling is een integrale aanpak vereist. Het watersysteem in de Lange Weeren is onlosmakelijk verbonden met de rest van de Zuidpolder. Aanpassingen op het watersysteem binnen de Lange Weeren hebben daarmee effect op Volendam en de rest van het noodventiel.
Vandaar dat Nelen & Schuurmans samen met de projectontwikkelaar en landschapsarchitect een iteratief proces heeft doorlopen. Dit proces bestond uit (I) het toetsen van een eerste ontwerp door middel van modelsimulaties in 3Di, (II) het analyseren van de effecten van de projectontwikkeling in de Lange Weeren op haar omgeving en (III) op basis van de resultaten aanpassingen te maken en suggesties te doen in het ontwerp.
Het resultaat
Om te bepalen in hoeverre de Lange Weeren afwentelt op haar omgeving, wordt gekeken naar de verdeling van het watervolume dat wordt geborgen onder extreme neerslag en het verschil in waterdieptes. Om het effect van de ontwikkelingen te bepalen wordt in het bijzonder gekeken naar het verschil tussen de referentiesituatie en de situatie met de Lange Weeren.
Door de hoge ambitie van de Lange Weeren wordt er dusdanig veel water vastgehouden dat het zelfs is gelukt om de kwetsbare locaties in het centrum van Volendam juist te ontlasten bij een extreme bui die eens in de 1000 jaar voorkomt.
Het is een resultaat waar we trots op zijn. We kijken daarom ook terug op een waardevolle en vernieuwende samenwerking tussen alle betrokken partijen. Door vroeg in het proces met verschillende expertises om tafel te zitten, zijn goede uitgangspunten vastgesteld en zijn we gezamenlijk gekomen tot een klimaatadaptief ontwerp.
Meer informatie omtrent de planvorming van De Lange Weeren is te vinden op www.langeweeren.info
Alle cases