Regionale stresstest extreme neerslag IJsseldelta en Benoorden de Vecht
- Opdrachtgever
- Waterschap Drents Overijsselse Delta
- Jaar
- 2024
- Locatie
- IJsseldelta en Benoorden de Vecht
Wat gebeurt er als de ‘Waterbom’ valt in het gebied van Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta)? Deze vraag beantwoorden wij met een watersysteemanalyse van het stroomgebied IJsseldelta en Benoorden de Vecht. De verkregen inzichten uit deze regionale stresstest zijn van belang voor ruimtelijke ontwikkelingen in de regio. De opgestelde modellen zijn een goede basis voor de aankomende bovenregionale stresstesten.
De uitdaging
In 2021 viel de ‘Waterbom’ in Limburg. De samenkomst van factoren zoals de grote omvang van het getroffen gebied en de extreme neerslag leidde tot een hoogwater-toestand die ongewoon is voor de zomer. Deze gebeurtenis was in Nederland een aanleiding tot het uitvoeren van watersysteemanalyses met de ‘Waterbom’. Ook het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) voorschrijft een regionale stresstest wateroverlast voor extreme neerslag op grote schaal. In deze studie zijn de gevolgen in beeld gebracht voor de twee stroomgebieden van de IJsseldelta en Benoorden de Vecht.
Onze oplossing
Nelen & Schuurmans heeft samen met WDODelta een regionale stresstest wateroverlast uitgevoerd. Hiervoor hebben we voor het stroomgebied IJsseldelta en Benoorden de Vecht zes integrale, hydrologische en hydrodynamische modellen gebruikt. In elk deelgebied berekenen met behulp van de modellen waar neerslag naartoe afstroomt over het maaiveld, hoe de stroming door het watersysteem beweegt en waar water uit de watergangen treedt. Zo kunnen we wateroverlastlocaties opsporen en knelpunten in beeld brengen.
Als eerste hebben we de bestaande 3Di-modellen up-to-date gemaakt. In 2019 werd het laatste project in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier geopend: het Reevediep langs de hoogwatergeul bij Kampen. Hierop moesten de modellen van de gebieden in Kampen aangepast worden. De dijken zijn verlegd en het watersysteem is aangepast aan de nieuwe situatie.
In het gebied rondom de Dedemsvaart is duidelijk te zien dat het grootste deel van het watersysteem afvoert naar Gemaal Streukelerzijl in het noordwesten bij het Galgenrak en het Zwarte Water. Wat zuidelijker in het gebied zorgt de onderdoorgang onder de A28 voor een flessenhals, waardoor bovenstrooms water uittreedt. In het ‘worst case’ scenario is uitgegaan dat er door hoogwater geen spuimogelijkheden zijn, waardoor in de omgeving van het gemaal wateroverlast optreedt.
In de Mastenbroekpolder ligt polder De Koekoek lager dan de omgeving. Dit is een aandachtspunt in de watersysteemanalyse: wat gebeurt er in en rond dit gebied? Binnen de polder is dit gebied omdijkt en heeft lagere peilen en maaiveldhoogtes. Een belangrijke vraag bij de regionale stresstest was of dit gebied voldoende beschermd is tegen het afstromende water in de rest van grote Mastenbroekpolder. Het is duidelijk te zien dat aan de buitenkant van dit gebied water tegen de keringen komt te staan. De Koekoekspolder blijft zelf grotendeels vrij van wateroverlast.
Het is duidelijk te zien dat aan de buitenkant van dit gebied water tegen de keringen komt te staan. De Koekoekspolder blijft zelf grotendeels vrij van wateroverlast.
Het resultaat
WDODelta kan met resultaten van de regionale stresstest de risico’s als gevolg van klimaatverandering kwantificeren. Dit geeft een goed vertrekpunt voor het zoeken naar slimme klimaatadaptieve oplossingen in het beheergebied. Verder geeft deze stresstest nieuwe inzichten ter voorbereiding op de bovenregionale stresstest die dit jaar uitgevoerd gaat worden. De geïdentificeerde knelpunten en risicogebieden kunnen in overweging genomen worden bij het samenstellen van de gebeurtenissen.
Alle cases