Omgeving & Klimaat

Wijkinrichtingsplan klimaatadaptatie: de Straatplaat

De meeste gemeenten hebben een klimaatadaptatiestrategie met een uitvoeringsagenda opgesteld. Maar hoe zet je deze plannen om naar maatregelen in de openbare ruimte? En hoe kun je effectief meekoppelen als er weinig budget beschikbaar is?  

Om de brug tussen klimaatadaptatiestrategie en uitvoeringsproject te vormen ontwikkelden we de Straatplaat. De Straatplaat bestaat uit visueel aantrekkelijke posters die u in 5 stappen door het proces van ambitie naar project leidt:
1. Hoe maak ik mijn ambities voor klimaatadaptatie meetbaar?
2. Waar liggen mijn opgaven?
3. Welke meekoppelkansen kan ik benutten?
4. Tot welke maatregelen leidt dat?
5. Hoeveel kost dat? 

U kunt de Straatplaat voor alle wijken in uw gemeente laten opstellen. In dat geval helpt de Straatplaat om een totaalplaatje te schetsen van opgave en maatregelen binnen uw gemeente. Het helpt om wijken te prioriteren, en richting bestuurders te onderbouwen waarom u daar als eerste aan de slag gaat. Maar u kunt de Straatplaat ook opstellen voor specifieke knelpuntgebieden. In dat geval geeft het u zicht op concrete kansen en maatregelen voor klimaatadaptatie, en helpt het in het gesprek met collega’s van andere disciplines.  

Samenvattend: de Straatplaat maakt klimaatadaptatie concreet en laagdrempelig te begrijpen, helpt in het vinden van draagvlak voor keuzes, en helpt in het breed betrekken van andere disciplines.

Klimaatmonitor: evaluatie van klimaatadaptatie-beleid en de klimaatverandering zelf

De Klimaatmonitor biedt u ondersteuning in het proces van klimaatadaptatie. De Klimaatmonitor toont kaartmateriaal met klimaateffecten (hitte, droogte, hevige kort- of langdurende neerslag, overstromingen), en laat zien welke voortgang u boekt door maatregelen te treffen. Het is mogelijk om terug te kijken in de tijd of bijvoorbeeld een periode van vijf jaar te evalueren; lig ik op koers of moet ik bijsturen?  

We geven enkele voorbeelden van onze monitoring: 

• Uitgevoerde maatregelen klimaatadaptatie, inclusief de kenmerken (bijv. gerealiseerde m3’s berging of gecreëerde schaduw).  
• Afname van panden met wateroverlast bij een klimaatbui 
• Afname van hittestress in de openbare en/of private ruimte 
• Toename van areaal onverhard in de openbare en/of private ruimte 
• Toename van biodiversiteit (bee-monitoring) 

• Verandering van weersextremen (meteo-monitor) 

De Klimaatmonitor is handig voor evaluatie van het uitgevoerde beleid van klimaatadaptatie. U kunt de gemaakte keuzes onderbouwen, en u weet wat nog nodig is om de klimaatrobuustheid te vergroten.

Risicodialogen, klimaatadaptatiestrategie en uitvoeringsagenda

Wij faciliteren het veranderproces van klimaatadaptatie met risicodialogen. Dit zijn workshops met een brede groep stakeholders uit een specifiek gebied (bijvoorbeeld een gemeente). We inventariseren de opgaven en kansen van extreme hitte, droogte, neerslag of overstromingen. We gebruiken creatieve en interactieve werkvormen en werken in minimaal twee workshoprondes toe naar een prioriteitenlijst en strategie. Hierin maken we ook afspraken met bedrijven, instellingen of inwoners. We maken verbinding met al lopende plannen, programma’s en initiatieven. Resultaat is een uitvoeringsagenda met kosten en planning tot 2050 en wijze van implementatie in bestaand beleid en werkprocessen.

Vaak leggen we in onze klimaatadaptatiestrategieën de verbinding met het gemeentelijk water- en rioleringsplan en met de Landelijke Maatlat voor de Groen Gebouwde Omgeving. Bij veel gemeenten werken we nu aan verdere concretisering in de vorm van Straatplaten. 

Gemeentelijk water- en rioleringsplan

Het gemeentelijk water- en rioleringsplan vervalt bij het ingaan van de Omgevingswet als verplichte planvorm. Maar beleid voor riolering zal gemaakt moeten blijven worden. In onze water- en rioleringsprogramma’s zoeken we de verbinding met oppervlaktewater, klimaatadaptatie, duurzaamheid en omgevingsbeleid. Dit helpt om het rioleringsbeleid op een logische manier te verweven met het andere ruimtelijke beleid. We leggen de verbinding met de klimaatadaptatiestrategie en -uitvoeringsagenda en de wijkinrichtingsplannen (Straatplaten). Ervaring leert dat veel maatregelen voor klimaatadaptatie binnen het budget van het rioleringsprogramma uitgevoerd kunnen worden. Wij bieden u scherpte in keuzes en uitgaven voor de komende planperiode, door het toepassen van risicogestuurd beheer en het expliciet maken van ambities voor klimaatadaptatie met meetbare doelen.